موزه ها روی خط خطر
بازار سیاه به ارزش ۸ میلیارد دلار!
به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو، موزه ها با چالش های زیادی روبه رو هستند؛ از مشکلات مالی گرفته تا جذب مخاطب، نگهداری و امنیت اشیاء، آن هم در حالی که سرقت آثار هنری و تاریخی به یک تجارت جدی تبدیل گشته و تخمین زده شده سالانه بیشتر از ۵۰ هزار اثر هنری در سراسر دنیا به سرقت می رود. گمانه زنی می شود بازار سیاه آثار هنری دزدیده شده سالانه بین ۶ تا ۸ میلیارد دلار ارزش داشته باشد.
به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو به نقل از ایسنا، موزه ها و آثار فرهنگی و تاریخی تنها برای بازدید و گذران اوقات فراغت و آموزش کاربرد ندارند، بلکه اینطور اماکن، محل مناسبی برای حفاظت و حراست علمی از نفایس هنری و اسناد، مدارک و اشیاء علمی و فرهنگی اند که گاه بازمانده های چندین قرن و ادوار گذشته هستند. وجود این گنجینه های باارزش در عصر حاضر خود نشان دهنده مراقبت هایی است که از آنها انجام شده و همین مبحث برای ما شرح وظیفه می کند تا با مراقبت هرچه تمام تر آنها را به دست نسل های آینده برسانیم. مجموعه های نگهداری شده توسط موزه ها می توانند بسیار باارزش باشند، بدین سبب موزه ها باید اقداماتی را برای صیانت از مجموعه های خود در مقابل آسیب، سرقت و فرسودگی انجام دهند که در این گزارش به شرح مفصل روش های صیانت از اشیاء باارزش موزه ها اشاره می شود.
کنترل عوامل محیطی
یکی از طریق های صیانت از مجموعه موزه ها، کنترل محیطی است که آثار در آن نگهداری می شود. این کنترل، شامل حفظ دما و رطوبت پایدار و همین طور صیانت از اشیاء در مقابل صدمه نور است.
مجموعه های موزه بیشتر در اتاق های امن و قفل شده یا خزانه هایی برای جلوگیری از سرقت نگهداری می شوند.
موزه ها همین طور اقداماتی را برای جلوگیری از صدمه دیدن مجموعه هایشان از آفات انجام می دهند که شامل بازرسی منظم برای آفات و همین طور استفاده از ظروف و مواد نگهداری ضد آفات است. بخور دوره ای هم همچون روش های محافظتی است که بمنظور از بین بردن آفت هایی به انجام می رسد که ممکنست وجود داشته باشند، اما در معرض دید نباشند. در نهایت، موزه ها باید مراقبت مناسبی از مجموعه های خود داشته باشند که شامل استفاده از مهارتهای مناسب تمیز کردن، ذخیره سازی و رسیدگی با دقت به اشیاء است. آمادگی مجموعه داران و موزه داران در صورت وقوع آتش سوزی، سیل یا سایر بلایایی که می تواند به مجموعه ها صدمه برساند هم همچون نکات مهمی است که گاه مغفول می ماند.
انتقال اشیاء در معرض خطر به مکانی امن تر
سرقت یکی از نقاشی های ون گوگ از موزه سینگر لارن در هلند که هنگام پاندمی کرونا و شروع قرنطینه رخ داد، منجر به مطرح شدن چالش هایی برای موزه ها شد. خیلی از مردم دوستدار تاریخ و میراث فرهنگی نگران این مساله هستند که مجرمان فرصت طلب از این قرنطینه بهره کافی برده باشند. خیلی از مؤسسات درحال بازبینی بیمه نامه های خود و برخی هم بدنبال انتقال اقلام با ارزش بالا به مراکز امن تر هستند. بگفته شورای هنر انگلیس، دستورالعمل های امنیتی و حفاظتی جدیدی در همین راستا تدارک دیده شده که برای تعدادی از محل ها لازم الاجرا است.
ضرورت بیمه همه آثار و اشیاء
یکی از معایب رایج در بیمه کردن اشیاء موزه ها این است که موزه داران مجبور به تحت پوشش قرار دادن کل موارد حاضر در مجموعه های خود نیستند. باآنکه هزینه انجام این کار بسیار زیاد است، اما باید به این نکته هم توجه گردد اگر بیمه اشیاء باارزش محدود به چند مورد استثنایی شود، کاهشی در احتمال خطر رخ نمی دهد. لازم است مسؤولان مجموعه های موزه با نماینده بیمه در رابطه با پروسه آن و آن چه می توان از بیمه انتظار داشت مشورت کنند و بعد از ارزیابی و بررسی سفارش ها بهترین اقدام را انجام دهند. چنانکه بررسی حوادث رخ داده در موزه ها نشان می دهد، آن هایی که تمام مجموعه خویش را بیمه کرده بودند، در حوادث مختلف کمتر صدمه دیدند.
توجه به رویه سوابق امنیتی
اشیاء باارزش در معرض صدمه دیدن توسط عوامل محیطی مانند تغییرات آب و هوا، هجوم آفات و عوامل دیگر هستند. موزه ها در این دوره زمانی، باید سوابق دقیقی از رویه های امنیتی خود داشته باشند. به عنوان مثال رؤسای گروههای حفاظتی موزه ها در انگلیس دستورالعمل هایی را برای حفظ و صیانت از مجموعه ها تدوین کرده اند که موزه داران باید آنها را تمام و کمال اجرا کنند.
توجه به فضای ذخیره سازی
آثار باستانی برای اینکه به خوبی حفظ شوند باید در محیطی مناسب نگهداری شوند و شرایط نگهداری طولانی مدت آنها مهیا باشد. فضای ذخیره سازی مجموعه باید از محل نمایشگاه و دفتر هر موزه جدا باشد و در نظر گرفتن این نکته لازم است که "قرار دادن تمام جزئیات مجموعه ها در این فضا ضروری نیست. "
نگهداری اقلام باارزش در خزانه
سرقت آثار هنری به یک تجارت جدی تبدیل گشته و تخمین زده می شود، سالانه بیشتر از ۵۰ هزار اثر هنری در سرتاسر جهان به سرقت می رود. گمانه زنی می شود بازار سیاه آثار هنری دزدیده شده سالانه بین ۶ تا ۸ میلیارد دلار ارزش دارد. بدین سبب لازم است که موزه ها از مجموعه های خود در مقابل سرقت به روش های مختلفی محافظت کنند. ممکنست حضور نگهبانان امنیتی را تدارک ببینند، دوربین های امنیتی نصب کنند یا از سیستم های اخطار بهره گیرند. موزه داران همین طور ممکنست اقلام باارزش را در گاوصندوق یا خزانه نگهداری کنند.
ایجاد و حفظ خط مشی مجموعه موزه
خط مشی مجموعه موزه باید برای اطمینان از آگاهی کارکنان موزه از چارچوب مجموعه و اطلاع رسانی آن به عموم باشد. از آنجا که کارکنان موزه و مردم هر دو جنبه حیاتی صیانت از موزه ها هستند، یک خط مشی خوب باید استانداردهای حرفه ای موزه را بیان کند و به عنوان راهنما برای هر دو این گروه ها عمل کند.
موزه ها، ابزاری برای به حاشیه راندن
خانمی با نام «پروکتر» در سال ۲۰۱۶ توسط موزه هنر تولدو به عنوان اولین زن سیاه پوست برای مدیریت مجموعه های موزه استخدام شد. در نتیجه حمایت او از تنوع استخدام دراین زمینه، حالا سرپرستی از موزه هایی را برعهده دارد که راوی بخش های نه چندان زیبای تاریخ هستند. پروکتر تاکید می کند که خیلی از مردم موزه ها را سنگرهای تاریخ و فرهنگ می دانند، اما در عین حال موزه ها می توانند ابزاری برای به حاشیه راندن هم باشند.
موزه هایی که بر تاریخ تمرکز می کنند به شکل گسترده به عنوان اثری مثبت پذیرفته شده اند، مانند تاریخ جهان غرب، غالباً دیدگاه های کمتر نقل شده را کنار می گذارند و بدون هیچ توجهی از کنار آن عبور می کنند. این امر خصوصاً در مورد موزه هایی که آثار هنری را به نمایش می گذارند و بیشتر به عنوان حوزه ای فراتر از نقد در نظر گرفته می شوند، صدق می کند. ازآنجایی که موزه ها محیطی امن و دلپذیر را فراهم می کنند، با استعمارزدایی از ساختارهای خود می توانند اطمینان حاصل کنند که بازدیدکنندگان تا حد امکان احساس امنیت می کنند و فضاهای مهمی برای جوامع حاشیه نشین هستند.
آیا موزه ها دارای مجموعه های دائمی هستند؟
مجموعه دائمی متشکل از شیء یا اثر هنری است که توسط فردی جمع آوری و به موزه اهدا شده است. زمانی که یک موزه مجموعه ای دائمی را در خود جای داده است، مسؤولیت های قانونی، اخلاقی، امانتداری و حرفه ای اثر هنری را بر عهده می گیرد. به صورت کلی، مجموعه دائمی مجموعه ای از اشیاء مادی یا ناملموس (اسناد بایگانی و غیره) است که ازطریق یک فرد یا موسسه جمع آوری، طبقه بندی، انتخاب و نگهداری شده است. برای طبقه بندی به عنوان یک مجموعه، این اشیاء باید در دسته بندی منسجم و معنادار قرار بگیرند. بگفته شورای بین المللی موزه ها، تعریف موزه به صورت محکم بر این اصل استوار است.
همانطور که در بروشور ایکوم هم آمده است، موزه ها باید یک سیاست تملک داشته باشند که در آن خط مشی مجموعه هم ذکر شده است و باید اشیاء را انتخاب، خریداری، جمع آوری و دریافت نمایند. مجموعه به اشیائی اطلاق می شود که در یک موزه جمع آوری و نگهداری می شوند؛ چونکه پتانسیل ارزشمندی را به عنوان اشیاء مرجع یا آموزشی دارند.
اهمیت طبقه بندی
ایجاد یک سیستم طبقه بندی که هر موردی را در یک مجموعه در کمتر از یک دقیقه توصیف و پیدا می کند بسیار اهمیت دارد. بگفته تعدادی از مجموعه داران موزه های برجسته و مهم، مجموعه، هر نوع شیء طبیعی یا مصنوعی است که بطور موقت یا دائم خارج از فعالیت اقتصادی نگهداری می شود. توسعه نظام های اکتسابی جدید در نتیجه مجموعه های ناملموس هنرهای قوم نگاری و معاصر (دانش های سنتی، آیین ها و اسطوره ها در قوم شناسی) منجر به توسعه مجموعه های ناملموس شده است.
ترکیب اشیاء، دیگر تنها نکته مورد توجه دیرینه شناسی نیست و مستندسازی پروسه جمع آوری آنهایی که همیشه در دیرینه شناسی بسیار مهم بوده حالا به با اهمیت ترین جنبه مطالعه تبدیل گشته است. علاوه براین مجموعه موزه ها به عنوان یک منبع باارزش برای تحقیق در رابطه با تاریخ عمل می کنند و پژوهشگران می توانند با تحلیل و بررسی نمونه های جمع آوری شده در مقاطع مختلف زمانی، تغییرات تاریخی مهمی را بازسازی کنند. تاریخ جامعه ما قرن ها به لطف موزه ها حفظ شده که تکامل ملت، جوامع و فرهنگ ها را به تصویر می کشند و بدون آنها روایت این تکامل ممکن نبود.
همانطور که از نزدیک مشاهده کرده ایم، موزه ها به شکل گسترده ای به عنوان یک جزء حیاتی از جوامع در نظر گرفته می شوند، اما با اینحال امروزه موزه ها در وضعیت نابسامانی قرار دارند. با کاهش تعداد موزه ها در سرتاسر جهان، هزینه های نگهداری مجموعه ها درحال افزایش است. در نتیجه، احتمال این که بخش های مهمی از تاریخ از دست برود وجود دارد و این دیگر یک همت جمعی را می طلبد تا موزه ها را همچنان باز و در دسترس عموم نگهداریم. باآنکه موزه ها و مؤسسات تحقیقاتی هم باید در تناسب بودجه خود محافظت شوند تا مجموعه هایی مقرون به صرفه باشند.
اهمیت مجموعه های موزه
به صورت کلی مجموعه های موزه به دو دسته مجموعه های دائمی و مجموعه های امانت طبقه بندی می شوند، مجموعه دائمی موزه به عنوان پایه و اساس مؤسسه عمل می کند که دارای طیف گسترده ای از مصنوعات، نقاشی ها، طراحی ها، نسخه های خطی و موارد دیگر است. اشیاء موجود در مجموعه دائمی به طور معمول آنهایی هستند که در مدت زمان طولانی نگهداری شده اند و دارای اهمیت تاریخی یا فرهنگی قابل توجهی هستند و می توانند به روش های مختلفی همچون روی زمین، در جعبه، روی پایه ها و در گالری ها نمایش داده شوند. اندازه شیء، مقدار فضای موجود و نوع نمایشگاهی که برگزار می شود، همگی بر نحوه نمایش آن تاثیر می گذارند.
در مجموعه دائمی موزه، همیشه نمایشگاه برگزار نمی گردد، اما در بعضی موارد ممکنست اشیائی از موزه های دیگر به نمایشگاه ها امانت داده شوند. از آنجا که تغییر قابل توجهی در دنیای اطراف ما به وجود آمده است، این کار برای انعکاس مجموعه موزه و اطمینان از اینکه تاریخ کل جهان را منعکس می کند به انجام می رسد. موزه ها منبع ارزشمندی برای جوامع هستند، خصوصاً اینکه برای دانش آموزان در هر سنی باارزش به شمار می آیند و این امکان را به مردم می دهد تا دنیای اطراف خویش را کشف کنند.
حمایت و صیانت از موزه ها از آنجایی مهم می شود که بخش مهمی از میراث فرهنگی ما هستند و باید برای همه قابل دسترسی باشند. از سوی دیگر موزه ها و مؤسسات فرهنگی مکان ایده آلی برای حفظ و نمایش دارایی های فرهنگی ملموس و ناملموس هستند.
نحوه صیانت از آثارهنری و تاریخی
آثار هنری به صورت خودکار دارای حق چاپ هستند تا به این روش از حق استفاده از یک ایده محافظت گردد. یک ایده را می توان در اشکال مختلف هنری همچون عکس، آهنگ، شعر، مجسمه و نقاشی بیان کرد.
نحوه صیانت از نقاشی ها در موزه ها
موزه ها اقدامات احتیاطی زیادی را برای صیانت از نقاشی ها در مقابل صدمه انجام می دهند. نقاشی ها به طور معمول در اتاق های تمیز و با دمای کنترل شده با رطوبت کم نگهداری می شوند و از قرار گرفتن در معرض نور که می تواند به مرور زمان سبب محو شدن آنها شود، محافظت می شوند. کارکنان موزه همین طور ممکنست نقاشی ها را با یک کاور مقاوم در مقابل اشعه ماوراء بنفش بپوشانند تا از صدمه نور بیشتر محافظت کنند.
یک کودک تایوانی هنگام بازی با یک اسباب بازی، به یک تابلوی نقاشی باارزش متعلق به قرن هفدهم که اثر پائولو پورپورا بود صدمه زد، این حادثه نیاز موزه ها و گالری ها را برای نگه داشتن آثار هنری در معرض نمایش و در عین حال صیانت از آنها برجسته کرد و بعد از آن شاهد اعمال تغییرات در به نمایش گذاری آثار تعدادی از موزه ها بودیم کودکان همین طور صدمات زیادی به مرکز موزه ملی ولز وارد کردند که تا بسته شدن ساختمان پیش رفت. به طور معمول موزه داران به سبب حفظ زیبایی بصری هم که شده از موانع هنگام بازدید استفاده نمی کنند و این همان نقطه ایست که اخطار خطر را پررنگ می کند.
امنیت موزه ها
امنیت موزه بخشی ضروری اما اغلب نادیده گرفته شده در اداره موزه است. در صورتیکه تمرکز اصلی بیشتر موزه ها روی نمایشگاه ها و مجموعه ها است، مهمست که به این نکته هم توجه گردد که ایمنی بازدیدکنندگان و کارکنان هم در اولویت قرار دارد. چندین قدم وجود دارد که موزه ها می توانند برای اطمینان از ایمنی همه افراد در محل انجام دهند، همچون استخدام نگهبانان امنیتی، نصب دوربین های امنیتی و اجرای روش های اضطراری واضح. با انجام این اقدامات احتیاطی، موزه ها می توانند تجربه ای امن و لذت بخش را برای همه کسانی که از آن بازدید می کنند فراهم آورند.
چالش های موزه ها
موزه ها با چالش های زیادی روبه رو هستند، از مشکلات مالی گرفته تا همگام شدن با تکنولوژی درحال تغییر. این اماکن همین طور ممکنست در جذب و نگهداری بازدیدکنندگان و حفظ مجموعه های خود مشکل داشته باشند، اما با این وجود موزه ها در سرتاسر جهان مورد احترام و یکی از پربازدیدترین موسسات فرهنگی هستند. از همین جهت بسیار اهمیت دارد که این اماکن همگام با پیشرفت فناوری پیش بروند؛ این منطبق سازی موزه ها را قادر می سازد تا کوشش های روابط عمومی خویش را بهبود بخشند.
لزوم اجرای بهتر سیاست ها و رویه ها
تعدادی از موارد ذکرشده هم اکنون اجرا می شوند، اما در بعضی موارد باید نظارت جدی اعمال شود تا به مرحله پیاده سازی برسند. علاوه بر این، مجموعه داران باید سیاست ها و رویه های خویش را شفاف کنند تا همه بفهمند به انجام چه کارهایی مجازند و برای انجام چه کارهایی مجاز نیستند. پیاده سازی و اجرای همه این عوامل در کنار هم می تواند منجر به انتقال اشیاء موزه ها به مثابه میراث تاریخی بشر به نسل های آینده شود.
منابع:
www.usnews.com
https: //www.arnabontempsmuseum.com/how-museums-protect-their-valuable-collections/
منبع: siamakyazdanjoo.com
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب