جشنواره موسیقی نواحی در آینه مهر؛
پژوهشگران با مقام به آخر خط چهاردهم رسیدند
آخرین نشست پژوهشی چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران با موضوع مقام اجرا شد.
به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو به نقل از روابط عمومی چهاردهمین جشنواره موسیقی نواحی ایران، آخرین نشست پژوهشی جشنواره موسیقی نواحی ایران با موضوع «ترمینولوژی (واژه شناسی) در موسیقی اقوام ایران و ارتباط آن با موسیقی دستگاهی» بامداد ۲ آبان با حضور تعدادی از پژوهشگران این حوزه در هتل پارس کرمان اجرا شد. در ابتدای این جلسه، محمدعلی مراتی دبیر جشنواره در سخنانی مطرح کرد: واژه «مقام» در موسیقی کلاسیک حوزه ایرانی، عربی، ترکی معنای دقیق خودش را دارد و این شامل موسیقی رسمی این کشورهاست اما درباره اطلاقش به موسیقی اقوام ایرانی باید اظهار داشت که به نظر می آید، پس از انقلاب اسلامی بوسیله جشنواره ها منتقل شده است. طوری که انگار واژه مقام پرستیژی را داده است که سطح این موسیقی را نسبت به موسیقی مردم پسند بالا ببرد. وی افزود: موضوع دیگر این که ما کشوری هستیم که ارتباط ژنتیک اندام واری بین موسیقی اقوام و موسیقی دستگاهی داریم. در کشورهای حوزه عربی، ایرانی، ترکی در زمینه ترکیه این ارتباط خیلی دور است اما در ایران این ارتباط اتفاقاتی را رقم زده است. ما در یک رنگ آمیزی شاید در بیشتر اقوام به جز بلوچ ها و آواهای هوره این رابطه ژنتیکی را داریم. مریم قره سو اتنوموزیکولوژ نیز در بخش دیگری از نشست در سخنانی اظهار داشت: واژه «مقام» از نظر ریشه شناسی نوشتاری و در درجه اول به مفهوم رتبه و جایگاه است و در درجه دوم باید ببینیم این واژه در چه پراکندگی جغرافیایی استفاده می شود و دیگر این که حضورش را در رسالات تاریخی بررسی نماییم و بدانیم در بین کدام مردمان ایران و با چه معنایی استفاده می شود تا به یک جمع بندی درست برسیم. وی افزود: من حس می کنم در ۲۰ سال قبل ۲ اتفاق ناخوشایند افتاده است. این واژه بدون توجه به جایگاهش و بدون توجه به مفهوم واقعی اش مورد استفاده قرار می گیرد. بطورمثال گاهی به مفهوم دستگاه، گاهی به مفهوم تک ترانه و… استفاده شده است. در حقیقت لطمه شناسی استفاده نسنجیده از مفهوم «مقام» باید بررسی شود. سپس احمد صدری پژوهشگر موسیقی نواحی ایران در سخنانی اظهار داشت: بنظر می رسد این واژه مدت هاست در تاریخ ایران وجود دارد. مقام در عرفان جایی استفاده شده است که سالک از رنگ ها رها شده و به جایگاه سکنی رسیده است و اهل طریقت برای هر کدام از این مراحل جایگاه و مقام قائل هستند. بنظر می رسد این واژه از عرفان به موسیقی عاریت گرفته شده است. در ادامه فواد توحیدی پژوهشگر موسیقی نواحی اظهار نمود: فکر می کنم این واژه به مفهوم چیدمان دستان ها روی ساز بوده است. در دوره قاجار موسیقی ما شدیداً تحت تاثیر موسیقی آذری است و حتی سازبندی ما بسیار شبیه آذری هاست. در مقطعی هم تحت تاثیر غربی ها بوده ایم و ما «پیش درآمد» را از اورتور غربی ها گرفته ایم. به زعم بنده موسیقی این مملکت حدود ۶۰۰ سال تحت تاثیر ترک ها و ۲۰۰ سال تحت تاثیر عرب ها بوده است. وی افزود: بنده معتقدم این واژه یک واژه نو و بیشتر یک عبارت جشنواره ای است. در موسیقی کردستان و کرمانشاه بسیاری از مقام های تنبور از نظر ساختار یکی هستند و در اصل باید یک مقام باشند اما این طور نیست یا حتی مردم منطقه برای دف مقام قائل هستند. یعنی جشنواره تا سازهای کوبه ای ما رسوخ کرده است و عجیب است که این مساله کاملاً میان استادان دف نوازی جا افتاده است اما بطورمثال مردم خوزستان اصلاً از مقام استفاده نمی کنند و واژه «اطوار» را جایگزین کرده اند و کرمانی ها نیز به آن «رو» می گویند. نوید وزیری، علیرضا میرخسروی و آریا برزن غیبی دانشجویان رشته اتنوموزیکولوژی نیز در این جلسه حضور داشتند و نقطه نظرات خودرا مطرح نمودند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب