گزارش سایت رسمی سیامك یزدانجو؛
هنر عاشورایی ریشه در باور هنرمند دارد
هنرمندان نقاش و گرافیست ایرانی هر کدام به روش ها و سبک های مختلف، آثاری عاشورایی خلق کرده و بعضی از این آثار هیچ زمان از یاد و خاطره مردم فراموش نشده اند.
خبرگزاری مهر - گروه هنر- آزاده فضلی: «عاشورا» یکی از مهم ترین موضوعات مورد توجه هنرمندان نقاش در طول اعصار مختلف بوده و در عصر حاضر هم بیشتر مورد توجه هنرمندان طراحان گرافیک است، چونکه هنر عاشورایی، از دیرباز تابحال نقشی ویژه در زندگی مردم این مرزوبوم داشته و رهنمای طیفی از هنرمندان متعهد بوده است. بنا بر این هنرمندان ایرانی هر کدام به روش ها و سبک های مختلف، آثاری عاشورایی خلق کرده و بعضی از این آثار هیچ زمان از یاد و خاطره مردم فراموش نشده اند که شاید بتوان به اوج این آثار در نقاشی های قهوه خانه ای اشاره نمود که از مهم ترین آثار قهوه خانه ای عاشورایی، آثار حسین قوللر آغاسی است. همینطور میتوان به محمود فرشچیان هنرمند نقاش عصر حاضر و آثار عاشورایی اش که معروف ترین و پرکاربردترین اثرش، تابلوی «عصر عاشورا» است، اشاره نمود. اما در ادامه می خواهیم به معرفی برخی هنرمندان نقاش و طراح گرافیک عاشورایی بپردازیم که امروز نقشی ویژه در بالا بردن جلوه بصری مردم نسبت به قیام عاشورا و امام حسین (ع) دارند.
طرح هایی برگرفته از ارادت به اباعبدالله الحسین (ع)
مسعود نجابتی هنرمند طراح گرافیک و مدیر کانون «هنر شیعی» که نقشی ویژه در بروز استعدادهای هنری و بصری هنرمندان جوان در جهت انقلاب اسلامی و هنر دینی دارد، یکی از هنرمندانی است که در آثار گرافیکی اش به عاشورا و امام حسین (ع) پرداخته است. در آثار او که برگرفته از آیات و احادیث ماندگار عاشورایی است، توسل و ارادت به اباعبدالله الحسین (ع) موج می زند.
نجابتی اعتقاد دارد در رشته هایی چون خوشنویسی، تایپوگرافی و تصویرسازی میتوان آثاری درخور و شایسته در ذیل هنر دینی و عاشورایی خلق کرد اما هرچند او تاکید می کند که هنرهای اسلامی و عاشورایی جدید را باید در نیاز امروز و ارتباط واقعی با مخاطب امروز پیدا نماییم.
وی در گفتگویی با خبرنگار مهر در این مورد اظهار داشت: هنرهایی که امروز در فضاهای مذهبی از آنها استفاده می نماییم میراث به جا مانده از پیشینیان است. ما در یافتن زبان امروزی و خاص امروز موفق نبوده ایم یعنی وقتی بعضاً آثار موفق را بررسی می نماییم رگ و ریشه سنت را در آن می بینیم چه آثار خودم و چه آثار همکاران وامدار میراث صفوی و پیش از آن است. ما در دهه های اخیر به سبک جدید نرسیده ایم که اگر زمانی در آینده بخواهند آثار هنر اسلامی را قضاوت کنند، این دوره دارای خصوصیت بارز و برجسته ای است. هر چند موفقیت هایی از جانب همکاران در این عرصه کسب شده ولی این موفقیت ها بیشتر در پرداخت بوده است تا در رسیدن به عناصر.
تاکید بر هویت در آثار پرویز اقبالی
پرویز اقبالی هنرمند طراح گرافیک، تصویرگر، پژوهشگر، دانش آموخته دانشگاه شاهد و عضو هیئت علمی آن دانشگاه است. اقبالی که از تصویرسازان شناخته شده عرصه فرهنگ و هنر دفاع مقدس است و تابحال آثار گوناگونی چون «بعد از کشتار»، «مثل چشمان بابا»، «افسانه تیراندازان جوان»، «حماسه حاج یونس»، «نخستین تلاوت» و «عاشورا» را خلق کرده است. کتاب مصور عاشورا چاپ پنجم خویش را پشت سر می گذارد و جالب اینجاست که چاپ آن در کشورهای دیگر هم با استقبال خیلی خوب مخاطبان روبرو شده است. اقبالی از منابع دسته اول بسیار استفاده می نماید و به نظریه ها و مباحث جدید تسلط دارد و می تواند آنها را به دانشجویان انتقال دهد.
وی در گفتگویی با خبرنگار مهر درباره نقش هویت در آثار هنری بیان نمود: هر تصویرگری در ایران وقتی می خواهد تصویرسازی هایش را امروزی جلوه دهد می کوشد از المان های هنر مدرن بهره بگیرد و بنا بر این در تصویرسازی دینی به مشکل بر می خورد چون مخاطب پذیر نیست؛ نخستین اصل در تصویرسازی دینی «مخاطب پذیری» است، بنا بر این باید هویت داشته باشد. نکته مهم اینجاست که سنت های ایرانی اسلامی توانستند تصویر ذهنی مردم را شکل دهند و توانستند در دل آنها جای بگیرند.
اقبالی همینطور اظهار داشت: بزرگترین معضلی که در جامعه تصویری ما وجود دارد، این است که تصویرش را شامل نقاشی یا تصویرسازی با هنر مدرن گره زده است. در طرف دیگر اما، هنر اسلامی و دینی می تواند این کار را انجام دهد یعنی حقیقت را می شکافد برای رسیدن به یک حقیقت. هنرمند اسلامی برای نشان دادن «حقیقت» نظم، ایمان، تعالی و یک دنیا شور و عشق و مستی دارد. هنرِ هنرمند اسلامی و دینی از طرفی به داستان و روایت وابسته است و از سوی دیگر به معنا و معنویت توجه دارد و می کوشد آن حقیقت را کشف کند، ازاین رو کاری که انجام می دهد در وهله اول می کوشد هویت داشته باشد که هنر مدرن هویت ندارد.
روایتگری با نمادها در آثار حبیب الله صادقی
حبیب الله صادقی (متولد ۱۳۳۶ شمسی) نقاش ایرانی، عضو پیوسته فرهنگستان هنر، از پیشگامان هنر انقلاب اسلامی و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد است. در سوابق حرفه ای او علاوه بر سابقه تدریس در دانشگاه های طراز اول و مدیریت مراکز هنری، عنوان گرافیست و کارتونیست به چشم می خورد. صادقی، همینطور فعالیتهای گسترده ای در پاسداشت هنر مقاومت و شهدای دفاع مقدس انجام داده است. از خصوصیت های خاص آثار او، روایتگری با بهره گیری از نمادها و شاعرانگی با بیانی نوگرایانه است.
صادقی درباره عاشورا اعتقاد دارد، «عاشورا» مفهوم یکبار مصرف و متنی نیست که آنرا یک مرتبه قرائت نماییم و کنار بگذاریم و شاهد این سخن همین که انقلاب اسلامی ایران هم از معرفت و برکت عاشورا پدید آمده است، ازاین رو من فکر می کنم ارجاع دادن موضوعات اجتماعی، آرمانی، انسانی و الهی به عاشورا می تواند زمینه نوآوری و بیان جدید را ایجاد نماید. او همینطور بر ضرورت تصویر کردن عاشورا و ارزش های دینی توسط هنرمندان تاکید دارد.
عاشقی نور و رنگ در آثار رضا بدرالسماء
رضا بدرالسماء هنرمند طراح و نگارگری است که قریب به نیم قرن فعالیت هنری حرفه ای دارد و در عرصه نور و رنگ عاشقی می کند و با چرخش سر انگشتان هنرمندش آثار بدیع و چشم نوازی می آفریند. از همان سنین کودکی بذرهای استعداد در نهاد او به بار نشست و او را به وادی پر رمز و راز نقاشی سوق داد. وی که شیفته این هنر زیبا شده بود به نگارگری ایرانی روی آورد. عشق و علاقه زیاد او به دنیای نقاشی سبب شد بعد از آخر تحصیلات متوسطه به صورت حرفه ای و مستمر در این رشته به فعالیت بپردازد.
رضا بدرالسماء در سال ۱۳۸۷ موفق به دریافت درجه یک هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شده است و تابحال ۵۰ نمایشگاه انفرادی برپا و در بیشتر از ۲۰۰ نمایشگاه گروهی داخلی و خارجی نمایشگاه نگارگری شرکت کرده است.
مضامین آئینی و عاشورایی دستمایه نقاشی خط های عبدالرضا چارئی
عبدالرضا چارئی هنرمند طراح گرافیک و خوشنویس، دانش آموخته دانشگاه تهران در رشته گرافیک و عضو هیئت علمی دانشگاه شاهد تهران است. چارئی از کودکی خوشنویسی را دنبال می کرد و با ورود به دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران در مکتب اساتیدی چون مرتضی ممیز، سیدمحمد احصایی، هادی شفائیه، روئین پاکباز، سیدجلال شباهنگی، آیدین آغداشلو، صادق بریرانی، ابراهیم حقیقی و استاد گنجینه طراحی گرافیک را فراگرفت. همینطور خط نستعلیق را نزد استاد مرحوم عبدالله فرادی در انجمن خوشنویسان ایران و خط ثلث و محقق را از استاد سیدمحمد احصایی آموخت. بعد از آشنایی کامل باسنت خوشنویسی و مشق نظری از روی آثار قدما، علاقه وافری به نقاشی خط پیداکرده و آثار مختلف و متنوعی دراین زمینه عرضه کرد.
آثار چارئی به طور عمده شامل مضامین آئینی و عاشورایی است و آثار زیادی را با تکنیک نقاشی خط و خوشنویسی نوین پدید آورده است. همینطور او همچون افرادی بود که به آموزش مسکات و ترویج شخصیت سازی تجاری پرداخت است. وی نویسنده کتاب «خلاقیت در تایپوگرافی» است که در آن به تایپوگرافی فارسی، لوگوتایپ، مونوتایپ و گرید در تایپوگرافی، طراحی مونوگرام، خط معنا، ارزش اعداد در تایپوگرافی پرداخته است.
کششی عجیب که علی بحرینی به کارهای دینی دارد
علی بحرینی هنرمند نقاش نزدیک به سی سال است که به صورت حرفه ای نقاشی می کند. تابلوهای عید غدیر خم، غربت حضرت فاطمه (س)، غربت حضرت علی (ع)، میلاد یاس و تجلی ظهور عنوان بعضی از آثار اوست. گرایش وی در نقاشی رئالیستی است و ترکیبی از سبک های رئال، امپرسیونیسم و نگارگری در آثارش استفاده می نماید.
وی در گفتگویی درباره هنر دینی اظهار داشت: از کودکی در ذهنم بود که اگر روزی نقاش خوبی شدم کارهای دینی انجام دهم و کششی عجیب به کارهای دینی دارم. حیفم می آید موهبتی که خداوند در وجود آدم ها قرار داده حقیر کنم و معتقدم ما برای مکتب و مذهب در هنر کم گذاشتیم. هنرمندان به شکل جدی وارد میدان نشدند، بر عکس غرب که برای باورهای دینی خود در عرصه های مختلف کار کرده اند. ما در جنگ فرهنگی هستیم اما هیچ کاری برای ارزش های مان به صورت نهادینه شده انجام ندادیم. هر کاری هم در این اوضاع صورت می گیرد بیشتر ذوقی و احساس شخصی است. هنرمندان در زمینه هنر دینی حمایت نمی شوند، بلکه مورد حمله هم قرار می گیرند.
خلق آثار دینی و عاشورایی حسن روح الامین با هدف توسل و تبلیغ
حسن روح الامین هنرمند نقاش و دانش آموخته دانشگاه شاهد تهران، از هنرمندان جوان سرشناس ایرانی است که هنر خویش را در راه مفاهیم عاشورایی به خدمت گرفته است. روح الامین آثار خویش را با فضاسازی واقع گرایانه متأثر از مکتب باروک و کلاسیک با نورپردازی های شدید خلق می کند. وی نمایشگاه های بسیاری را در داخل و خارج از کشور برگزار کرده است که با استقبال هنر دوستان و دوستداران خاندان عصمت و طهارت مواجه گردید.
وی از نقاشان جوان آئینی است که محوریت موضوعات منتخب او غالباً مضامین شیعی و اسطوره های دینی است. روح الامین در به تصویر کشیدن مقاتل و روضه ها دقیق، ظریف و دستی قوی دارد. او از جذابیت و شکوه و عظمت سبک باروک و همینطور شیوه کلاسیک برای نمایش سیر و سلوکی که به آن اعتقاد دارد بهره کامل می برد و تصاویر باشکوه وقایع مذهبی ای که برای مسلمانان آشنایی دارد و موضوعات مورد علاقه مسلمانان است را به خوبی ترسیم می کند.
حسن روح الامین در آخرین نمایشگاهی که برگزار کرده در گفتگویی با خبرنگار مهر بیان کرد که آثار این نمایشگاه با هدف توسل و تبلیغ خلق شده اند. این هدفی است که این هنرمند جوان در اغلب آثارش هم مشهود است و علاوه بر آن، در اکثر آثارش مفاهیم عاشورایی و جلوه هایی از آئین های مذهبی اسلامی همراه می باشد.
خلق پوسترهایی با حال و هوای عاشورا
سید حمید شریفی آل هاشم هنرمند طراح و نقاش و فارغ التحصیل کارشناسی نقاشی از دانشکده هنرهای زیبای تهران و کارشناسی ارشد گرافیک از دانشگاه تربیت مدرس است. تدریس در مراکز مختلف دانشگاهی و هنری در زمینه تصویرسازی، نقاشی و پوستر، عضویت در هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه شاهد، مسئول گروه گرافیک مرکز هنرهای تجسمی حوزه هنری، مدیر مرکز گرافیک کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و … از دیگر سوابق او محسوب می شود. وی پوسترهای گوناگونی درباره عاشورا خلق کرده است که اثر وی در نخستین نمایشگاه سالانه پوستر عاشورا هم پذیرفته شد.
شریفی آل هاشم در گفتگویی، هنر را مؤثرترین زبان برای بیان مفهوم مبارزه دانست و اظهار داشت: بنظر می رسد نزدیک ترین زبان برای بیان مفهوم مبارزه که بسیار هم تأثیرگذار و ماندگار است، زبان هنر است به شرط آنکه تمام خصوصیت ها و مختصات این زبان رعایت شود و هنرمند تلاش داشته باشد به اصل مطلب اشاره کرده و با زبان این مدیوم و این قاعده و قالب، آن مفهوم اصلی و احساسات خودش را بیان کند.
چرا عبدالحمید قدیریان مفهوم عاشورا را نقاشی می کند
عبدالحمید قدیریان هنرمند نقاش، طراح و مجسمه ساز است که بنا به علاقه خود به نقاشی در سال ۱۳۵۷ وارد دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران شد. در سال ۱۳۸۰ مدرک کارشناسی ارشد خویش را در رشته نقاشی از دانشکده هنر دریافت کرد و در سال ۱۳۸۹ موفق به کسب گواهی درجه یک هنری در رشته طراحی صحنه و لباس از وزارت ارشاد اسلامی شد. او از سال ۱۳۶۰ بعنوان نقاش فعالیت حرفه ای خویش را آغاز و بعد از آن در سال ۱۳۶۵ فعالیت سینمایی را با فیلم سینمایی «گذرگاه» بعنوان گریمور آغاز کرد. قدیریان در سال ۱۳۶۶ با فیلم سینمایی هراس در عرصه طراحی صحنه و لباس مشغول به کار شد و آثار گوناگونی را تا به امروز طراحی نموده است.
نقاشی های وی با مضامین دینی و بخصوص عاشورایی هم در چند سال گذشته بسیار مورد توجه واقع شده است و آخرین نمایشگاه او با عنوان «هم پای نور»، نمایشگاهی متشکل از نقاشی های عاشورایی او بود که سال قبل برگزار گردید. وی در جریان برگزاری این نمایشگاه در گفتگو با خبرنگار مهر بیان نمود: در آثارم تلاش دارم این مورد را برای مخاطب به نمایش بگذارم که خداوند امام حسین ضد السلام را نقطه عطف شهادت در جهان قرار داد تا برای ما درس زندگی باشد؛ بنا بر این بارها شده تا یک نقاشی را تا آخر کشیده و باردیگر آنرا بازبینی کرده ام و از این بازبینی ها ابایی هم ندارم.
وی اظهار داشت: معتقدم عاشورا نقطه عطف هستی است. خداوند وقتی آغاز به خلقت کرد، زمانی که لوح و قلم را آفرید نخستین کلمه ای که بر لوح نوشت «قتل حسین» بود و آن آخر نبود بلکه شروع حیات بود. «قتل حسین» در عالم معنا، به معنای حیات است. در عالم مادی، ما و با نگاه ما انسان ها، این واقعه مرگ گونه جلوه دارد و ما به چشم نابودی به آن نگاه می نماییم، در صورتیکه از نگاه الهی و آنچه که خدا ما را به آن دعوت می کند، این نگاه، نگاه زندگی بخش است. از آنجاییکه می خواهم این مفهوم را متوجه شوم تلاش می کنم در حیطه مفهوم عاشورا، آثارم را در زوایای مختلف خلق کنم، البته قصد من خلق تابلو نیست و برای درک این مفهوم سنگین الهی است که حول مبحث عاشورا کارهایم را انتخاب می کنم.
منبع: سایت رسمی سیامك یزدانجو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب