گزارش سایت رسمی سیامك یزدانجو؛
یادنامه هنرمندان درگذشته موسیقی در سال 98
سایت رسمی سیامك یزدانجو: برخی از هنرمندان موثر و شاخص عرصه های مختلف حوزه موسیقی كه هر یك تاثیر زیادی در معرفی و ارائه آثار با كیفیت در حوزه های فعالیتی خود داشتند، در سال 1398 فوت نمودند.
خبرگزاری مهر - گروه هنر - علیرضا سعیدی: موسیقی ایران در سال ۱۳۹۸ یكی از دوران تاریخی تلخ خودرا در حوزه فقدان برخی از هنرمندان شاخص، گذراند كه غروب هر یك از آنها خصوصاً در حوزه موسیقی نواحی و موسیقی اصیل ایرانی ضایعه ای جبران ناپذیر بر پیكره موسیقی ایران زمین بوده است. شاید تا سالها و یا شاید هم هیچ گاه جایگزینی برای این هنرمندان پیدا نشود.
كما اینكه همان تعداد هنرمندانی كه طی سال های گذشته فعالیتهای بسیار ثمر بخشی را در جریان فعالیتهای موسیقایی كشور انجام داده و امروز در بین ما نیستند به واسطه همین كم توجهی ها و بی مهری ها هنر والای خودرا نیز در جوار جسم خود به خاك بی جانی سپردند كه اگر كمی روی آن «مدیریت محتوا» می شد، بطور قطع در این روزها نامشان در هنر این سرزمین حتی پررنگ تر از گذشته بود.
به هر ترتیب موسیقی ایران در سال ۹۸ هم شاهد روزهای تلخ فراوانی بود كه متاسفانه بخش عمده ای از آن در سمت و سوی ضایعه درگذشت هنرمندانی قرار گرفت كه هر یك از آنها در برگیرنده ارزش ها، یادگاری ها و گنجینه هایی بودند كه بازهم كمتر كسی قدردان هنر شریفشان بود و شرایطی را فراهم نمود كه بازهم این «آه» و «افسوس»، «حیف» و شاید چند قطره «اشك» بدرقه راه این دردانه های موسیقی باشد.
آنچه می خوانید یادنامه ای برای هنرمندانی است كه در سال ۱۳۹۸ دارفانی را وداع گفتند.
۱فروردین؛ امید جعفری دیگر «بر طبل شادانه نكوب»!
روز اول فروردین ماه سال ۹۸ بود كه خبر درگذشت امید جعفری خواننده قطعه خاطره ساز «بر طبل شادانه بكوب» در آخرین روز سال ۹۷ در رسانه ها منتشر گردید.
قطعه «بر طبل شادانه بكوب» همچون آثار پرمخاطبی است كه وقتی یكی از تیم های ورزشی كشورمان پیروزی بزرگی را به دست می آورد، این قطعه را از شبكه های مختلف رسانه ملی پخش می كردند.
این خواننده جوان كه دلیل فوت او بیماری عنوان شد، طی دوران حیات خود قطعه های مختلفی همچون «سمفونی ایران»، «دعا»، «دخترك قالیباف» و «مهر میهن» را در دسترس مخاطبان قرار داده بود.
۲۱ اردیبهشت؛ در گذشت یك هنرمند مسیحی كه مناقب خوانی می كرد
عاشیق یوسف اوهانس از هنرمندان پیشكسوت موسیقی نواحی منطقه آذربایجان غربی شنبه شب ۲۱ اردیبهشت ماه در سن ۹۲ سالگی درگذشت. این هنرمند فرزند عاشیق یعقوب زاده ۱۳۰۶ در روستای «دیزج تكه» متولد شد. وی از هنرمندان صاحب سبك در موسیقی عاشیقی آذربایجان غربی بود.
زنده یاد اوهانس در عین حالی كه از نژاد آشوری بود و دین مسیحی داشت، از جوانی تا انتهای عمر ضمن هنرنمایی در داستان پردازی موسیقایی ویژه عاشیق ها، به هنرهای نعت خوانی، حمد خوانی و مناقب خوانی نیز تسلط كامل داشت و به همین سبب بعنوان یك چهره فراملی شناخته شده و بارها مورد تجلیل و تقدیر در جشنواره های فجر قرار گرفت.
۲۳ اردیبهشت؛ بهنام صفوی و اختتام یك جنگ تمام عیار
بهنام صفوی خواننده پاپ كشور هم بامداد روز دوشنبه ۲۳ اردیبهشت سال ۹۸، در سن ۳۶ سالگی و پس از چند سال مبارزه با بیماری سرطان، در بیمارستان میلاد اصفهان چشم از جهان فروبست.
بهنام صفوی متولد سال ۶۲ در شهر شیراز بود كه تحصیلات تكمیلی خودرا در رشته عمران به پایان رساند. وی موسیقی را از سنین كودكی با نواختن پیانو و در كنار آن نواختن سازهای كوبه ای شروع كرد و از آن زمان تا زمان حیات خود به صورت مستمر در حوزه موسیقی و نوازندگی به فعالیت خود ادامه داد. صفوی سال ۸۵ با انتشار قطعه «تمنا» خودرا به جریان رسمی موسیقی پاپ ایران معرفی نمود كه استقبال مردم از این اثر این انگیزه را در او ایجاد كرد كه دو سال پس از انتشار این قطعه، آلبوم «عشق من باش» را در بازار موسیقی منتشر كند. صفوی در سال ۹۱ آلبوم «آرامش»، در سال ۹۳ آلبوم «فوق العاده» و در سال ۹۵ آلبوم «معجزه» را روانه بازار موسیقی كرد.
برگزاری كنسرتهای مختلف داخلی و خارجی و همین طور تولید چندین تك آهنگ همچون فعالیتهای این خواننده در حوزه موسیقی بود.
۳ تیر؛ حیدر محمودی و مسافرت ابدی یك عاشیق از دیار همدان
عاشیق حیدر محمودی از نوازندگان و هنرمندان شناخته شده موسیقی عاشیقی منطقه همدان در سن ۷۵ سالگی درگذشت. این هنرمند یكی از تأثیرگذارترین و برجسته ترین هنرمندان عرصه هنر عاشیقی در سراسر ایران بود.
زنده یاد حیدر محمودی متولد روستای نوآباد از توابع شهرستان كبودرآهنگ استان همدان بود و هفتمین نسل از سلسله یك خانواده عاشیق پرور به شمار می آمد. پدر این هنرمند «عاشیق مولا» نام داشت كه حدود ۵۰ سال عاشیق بود. پدر بزرگش «عاشیق حسین» نام داشت و جدش «عاشیق محمود انصاری» كه حدود ۴۰ سال عاشیق بود.
عاشیق حیدر محمودی هنر عاشیقی را از هجده سالگی آغاز و نزدیك به ۷۵ سال چون ستونی استوار هنر عاشیقی را در استان همدان و نواحی مركزی ایران زنده و پویا نگه داشت. حیدر محمودی نه فقط در محیط عاشیقی قم-ساوه-همدان بلكه در سراسر ایران هنرمندی استثنایی به شمار می رفت. او ضمن تسلط به ۳۶ داستان عاشیقی و كلیه مقام های عاشیقی همدان، از منظر متانت و ادب یك الگوی كامل برای هنرمندان منطقه به شمار می رفت.
۴ دی؛ خواننده آواز هزاره ای باخرزی درگذشت
استاد حسینعلی اعتصامی متولد نوازنده و سازنده دوتار و خواننده موسیقی مقامی شرق خراسان روز چهارم دی ماه پس از گذشت ۲ ماه بستری شدن در بیمارستان سجادیه تربت جام درگذشت.
تبحر و شهرت ویژه آن مرحوم در خواندن آواز هزاره ای باخرزی یكی از سبك های اصیل موسیقی مقامی شرق خراسان بود. او از اساتید معروف در حوزه موسیقی مقامی بود و در بیش از پنجاه جشنواره در این عرصه در سطح كشور و بین الملل شركت داشت و نامش ماندگار شد.
استاد اعتصامی نوازندگی دوتار را نزد مرحوم غلامحسین سمندری و خوانندگی موسیقی مقامی را در محضر مرحوم محمد ابراهیم شریف زاده فرا گرفت و با تلاش در این عرصه شاگردان بنامی را نیز آموزش داد.
۶تیر؛ اسحاق انور و یك مرگ بی سر و صدا
اسحاق انور خواننده، آهنگساز و شاعر موسیقی ایرانی در سن ۴۷ سالگی از دنیا رفت. مرحوم اسحاق انور از هنرمندان مطرح موسیقی ایرانی كه در حوزه شعر، اهنگسازی و تنظیم فعالیت می كرد.
این هنرمند كه علاقه چندانی برای حضور در محافل رسانه ای نداشت همچون هنرمندان فعال حوزه موسیقی بوده كه طی سال های گذشته خدمات قابل توجهی را در عرصه موسیقی ایرانی انجام داده كه از آن جمله می توان به آثاری چون اپرای مولانا اشاره نمود.
زنده یاد انور همچون هنرمندانی بود كه طی دوران پربار فعالیت خود در عرصه موسیقی شاگردان زیادی را در عرصه خوانندگی موسیقی اصیل ایرانی را تربیت كرد.
۲۵ تیر؛ استاد طاهر یارویسی و خداحافظی یك مرجع مهم موسیقی مقامی تنبور
استاد طاهر یارویسی از نوازندگان پیشكسوت موسیقی مقامی كرمانشاه ظهر روز سه شنبه ۲۵ تیر ماه بر اثر عارضه قلبی در بیمارستان بیستون كرمانشاه درگذشت.
این هنرمند پیشكسوت از نوازندگان و سازندگان مطرح تنبور كه سال ۱۳۱۹ در شهر گهواره شهرستان دالاهو از توابع استان كرمانشاه به دنیا آمد. مرحوم یارویسی نواختن تنبور را از سن ۱۰ سالگی آغاز كرد و از همان سنین اولیه مشغول فراگیری آواهای مقامی این ساز نزد استاد چنگیز فرمانی شد. نخستین و تأثیرگذارترین استاد او، سید ولی حسینی است كه از نوادر نوازندگان عصر خود بود. استاد بیرخان (لالوبیرخان) از اساتید بنام منطقه زرده دالاهو نیز همچون استادان وی بوده است.
یارویسی هنر ساختن تنبور را در محضر استاد چنگیز فرمانی فراگرفته و شاگردان بسیاری در تهران، كرمانشاهان و منطقه گوران در محضر ایشان مشغول به فراگیری تنبور شده اند. او زندگی خودرا وقف خوانندگی و نوازندگی مقام های تنبور كرده و یكی ازمهم ترین مراجع موسیقی مقامی تنبور به حساب می آید.
۱۴ شهریور؛ «استاد آی محمد» مردی كه دوتارش را هم با خود برد!
استاد آی محمد یوسفی از هنرمندان پیشكسوت موسیقی تركمن های منطقه درگز و استادان برجسته موسیقی بخشی های خراسان در سن ۹۶ سالگی درگذشت.
این هنرمند از شاگردان روانشاد قلی بخش یگانه بوده است. وی یكی از بهترین راویان هنر منظومه خوانی، شاهد خوانی و مقام نوازی با دوتار ابریشمی بود. البته پیش از این گفته بودند هنگامی كه درخواست كرده تا او را از درگز به روستای زادگاهش منتقل كنند دوتارش را هم با خود برده تا همدمی نیك برای خود داشته باشد.
گرچه در شناسنامه تاریخ زاده شدنش را ۱۳۰۲ نوشته بودند اما او معتقد بود در زمان رایج شدن صدور سجل احوال، ده ساله بوده است.
۱ مهر، درگذشت یك سرنا نوازی خراسانیِ چیره دست
برات اصلاحی نوازنده چیره دست سرنا و اهل تربت جام كه مدتی از بیماری شدید ریوی رنج می برد، بامداد روز دوشنبه اول مهر در بیمارستانی در مشهد از دنیا رفت. مرحوم اصلاحی در جشنواره های مختلفی شركت و مقام كسب كرده بود. او آثاری را نیز با گروه فردای جام منتشر نمود.
زنده یاد برات اصلاحی در كشورهای یونان، آلمان، دانمارك، عمان، تركیه، قطر و چندین كشور دیگر اجرا و در جشنواره های مختلف داخلی شركت كرده بود.
به گفته احمدی از خوانندگان تربت جامی برات اصلاحی در سرنانوازی پس از مرحوم غلامعلی نینواز در منطقه تربت جام رو دست نداشت؛ البته شاید در تكنیك های جدید افراد بهتری باشند ولی در تكنیك های خطه جام بعد از استاد نینواز، اصلاحی حرف اول را می زد.
۲مهر؛ مرشد مصطفی طبیب و هجران یك قصاب هنرمند
مرشد مصطفی طبیب از هنرمندان پیشكسوت غزل خوانی گود زورخانه، حدیث گویی، سخنوری، مرثیه خوانی و مناقب خوانی در سن ۷۳ سالگی دارفانی را وداع گفت.
او به سال ۱۳۲۵ در محله سنگلج تهران چشم به دنیا گشوده بود، و كار اصلی اش قصابی بود، سه سال دركشتی آزاد، دو سال دركشتی كج، و یك سال و نیم هم بوكس كار كرده بود و به تمام فنون این ورزش ها آشنا بود اما باردیگر به جهت اشتیاق به كشتی پهلوانی به زورخانه روی آورده بود و تا روز گذشته این ورزش را ادامه داده بود. مهارت وی در هنر غزل خوانی گود زورخانه، حدیث گویی، سخنوری، مرثیه خوانی و مناقب خوانی بود اما در پندیات خوانی و غزل خوانی سرآمد كامل بود، چونكه از هجده سالگی به غزل خوانی گود پرداخته بود وبه همین سبب دارای شیوه اجرایی ویژه ای بود، او بزرگ شده محله ابوسعید بین بازارچه كل عباس علی و بازارچه آشیخ هادی تهران بود.
مرشد مصطفی طیب غزل خوانی را از شاطر حمزه پهلوان آموخته بود و در كنار استادانی چون شاطر جواد، اسدالله حاج محراب، یدالله آهوچشم و مرشد مهدی كره ای الحان و فنون غزل و منقبت را فراگرفته بود. او به غزل خوان، بعنوان امین الله وحبیب الله بودن می نگریست.
۲۳ مهر؛ حسین دهلوی و درگذشت یك تاریخ تمام عیار موسیقی!
حسین دهلوی از هنرمندان پیشكسوت عرصه موسیقی بامداد روز سه شنبه ۲۳ مهرماه و در سن ۹۲ سالگی دارفانی را وداع گفت. استاد دهلوی پس از مدت ها مبارزه با بیماری در بیمارستان شریعتی تهران درگذشت.
استاد حسین دهلوی هنرمند پیشكسوت موسیقی كه طی سال های اخیر به بیماری آلزایمر مبتلا بود، از چندی قبل با صلاحدید و تحت نظر خانواده در آسایشگاه بستری شده بود.
این هنرمند پیشكسوت و نام آور آموزش موسیقی را از پنج سالگی نزد پدرش معزالدین دهلوی از شاگردان مرحوم علی اكبرخان شهنازی نوازنده و ردیفدان نامدار تار و فرزند میرزا حسینقلی شروع كرد. وی پس از رها كردن این ساز در ۹ سالگی و به تشویق مادرش به سمت ساز ویولن و آموزش آن نزد پدرش رفت. این هنرمند دوره اول ویولن را نزد پدر فراگرفت و سپس دوره دوم (ردیف راست كوك) را نزد ابوالحسن صبا گذرانید و وارد هنرستان موسیقی شد و از آن پس به فراگیری علمی موسیقی گرایش پیدا كرد. دهلوی در سال ۳۹ با مدرك آهنگسازی از هنرستان عالی موسیقی فارغ التحصیل شد و در دوره هنرستان با همكاری ابوالحسن صبا اركستر شماره یك هنرهای زیبا را راه اندازی و در همین دوره چند اثر از آثار صبا را برای اركستر تنظیم كرد. بعد از درگذشت صبا رهبری این اركستر كه بعداً اركستر صبا نامیده شد به دهلوی واگذار و در همین دوره شاخه های ۲، ۳ و ۴ نیز به آن اضافه گردید. این اركسترها از زمان افتتاح تلویزیون ایران به صورت هفتگی به اجرای برنامه پرداختند.
وی از سال ۷۶ تصنیف اپرای مانا و مانی را به مناسبت سال جهانی كودك شروع كرد. ساخت این اثر سه سال به طول انجامید كه تاكنون به اجرا درنیامده و فقط موسیقی سازی آن در خرداد ۷۹ با همت و رهبری علی رهبری با اركستر فیلارمونیك اسلواكی در شهر براتیسلاو اجرا و ضبط شد. این هنرمند صاحب نام موسیقی ایرانی همواره به نوآوری در زمینه های مختلف اندیشیده است كه تدوین متد تمبك به وسیله او و جمعی دیگر شامل حسین تهرانی، مصطفی كمال پورتراب، فرهاد فخرالدینی و هوشنگ ظریف برای ارتقای جایگاه تمبك در موسیقی ایرانی و تسهیل آموزش این ساز، توجه به ساخت سنتور كروماتیك برای جبران نقیصه كوك این ساز جهت استفاده در اركستر همچون این مواردند. «سبك بال» بر طبق موتیف كوتاهی ملهم از قطعه قاسم آبادی ساخته ابوالحسن صبا، «كنسرتینو برای سنتور و اركستر» با همكاری مشترك فرامرز پایور، «گفت وگوی دل»، «فروغ عشق»، «به یاد صبا» برگرفته از قطعه «به یاد گذشته»، «چهارمضراب برای ویولن و اركستر»، «نغمه ترك»، اجرای ۱۵ قسمت از اپرای ۲۶ قسمتی «بیژن و منیژه»، «دوئو سنتور در سه گاه»، «شورآفرین در شور برای اركستر»، «چهارنوازی مضرابی در اصفهان»، «سوئیت بیژن و منیژه برای اركستر زهی»، «بیژن و منیژه برای اركستر سمفونیك»، «سرباز برای آواز گروهی و اركستر» همچون آثار شنیداری و تالیفی این هنرمند در عرصه موسیقی است. دهلوی در سال ۷۱ اركستر مضرابی را تشكیل داد كه صرفاً شامل سازهای مضرابی سنتور، تار، قانون، عود و بم تار (تارباس) بود.
یكی از مهمترین آثار حسین دهلوی كتاب «پیوند شعر و موسیقی آوازی» است كه جایزه كتاب سال جمهوری اسلامی در بخش هنر را به خود اختصاص داد. این كتاب حاصل بیش از ۴۰ سال تجربه دهلوی در تلفیق موسیقی با شعر ایرانی است كه به روشی علمی و متدیك پروسه كار را توضیح می دهد. حسین دهلوی در سال ۸۲ بعنوان چهره ماندگار مورد تجلیل قرار گرفت.
۲۰ آبان؛ هنرمندی كه در سكوت، ابدی شد
محمد گرجی هنرمند پیشكسوت حوزه موسیقی سنتی و اصیل كُردی كه چند ماهی بود به علت بیماری سرطان خانه نشین شده و در منزل پدری بستری بود روز دوشنبه ۲۰ آبان ماه پس از تحمل یك دوره بیماری با زندگی پر رنج خود وداع گفت و به دیار ابدی پیوست.
محمد گرجی هنرمند پیشكسوت حوزه موسیقی سنتی و اصیل كُردی كه چند ماهی بود به علت بیماری سرطان خانه نشین شده و در منزل پدری بستری بود.
این هنرمند در سال ۱۳۴۴ در سنندج و در خیابان شهداء محله «تاقه گه وره» به دنیا آمده است. به علت علاقمندی خانواده اش به هنر زمینه ی ورود وی نیز به این وادی فراهم می شود. گرجی از سال ۱۳۵۴ با سازهای ضربی آشنا می شود و به فعالیت می پردازد و كم كم روی به خوانندگی می آورد و موسیقی و خصوصاً خوانندگی به بخش مهم و ویژه زندگی او تبدیل می شود. مرحوم گرجی در مدت فعالیت اش ۲ آلبوم به صورت سی دی صوتی و در مجموع ۱۵ ترانه مناسبتی (مناجات) و بیش از ۱۰ اثر هنری را تولید و ضبط كرده است.
۱۸ آذر؛ آغاز سفر ابدی خواننده بهار بهار در ایام آخر پاییز
تورج شعبانخانی از خوانندگان و آهنگسازان پیشكسوت موسیقی پاپ كه طی روزهای اخیر در بستر بیماری بود، روز ۱۸ آذر ماه درگذشت.
تورج شعبانخانی همچون خوانندگانی است كه سال های متمادی در عرصه موسیقی پاپ به فعالیت و همكاری با هنرمندان زیادی مشغول بوده است. این هنرمند بااینكه طی سال های اخیر فعالیت چندانی در عرصه موسیقی نداشت اما ترانه های وی كه عمدتاً مبتنی بر قرائت عاشقانه های آرام و دلنشین طراحی شده گوش مخاطب سخت پسند موسیقی پاپ را نوازش می داد.
ترانه «بهار بهار» همچون قطعات خاطره ساز و پرطرفدار این خواننده در عرصه موسیقی بود.
۲۱ آذر؛ درگذشت كهنسال ترین نوازنده دوتار شمال خراسان
استاد رمضان سلمانی بردری دوتارنواز و یكی از گنجینه های موسیقی شمال خراسان ۲۱ آذر ماه به دیار باقی شتافت.
مرحوم سلمانی ۵ آذر ماه ۱۳۰۷ خورشیدی در روستای «بردر» در ۵ كیلو متری جنوب غربی باجگیران خراسان رضوی به دنیا آمد. پدرش استاد محمدحسین بردری از نوازندگان چیره دست دوتار بوده و نسب مادرش مریم به روستای باغان شیروان می رسد. او دارای ۳ فرزند دختر و ۳ فرزند پسر بود.
استاد رمضان سلمانی از شاگردان برجسته دوتارنواز نامی و بخشی كامل اوایل قرن معاصر خراسان مرحوم رحیم خان بخشی بود و بیش از ۸۰ سال سابقه دوتارنوازی و مقام نوازی داشت و در میان نوازندگان خراسان بیش از همه سنت های استاد خودرا رعایت می كرد.
انگشت گذاری دقیق، ویبره های شیرین و منحصر به فرد دوتاری، روایت شفاف مقام های سازی و آوازی، پنجه های تركیبی و ریز منحصر به فرد از خاصیت های تكنیكی این هنرمند بود. وی در جشنواره های مختلفی شركت داشته و موفق به دریافت دیپلم افتخار و عناوین دیگر شده بود.
۲۸ آذر؛ درگذشت راوی موسیقی چوپانی مازندران
كی قباد میردار نوازنده نی و راوی موسیقی چاربداری مازندران پنجشنبه ۲۸ آذر ماه در سن ۵۶ سالگی درگذشت.
این هنرمند سال قبل در پنجمین دوره از فستیوال موسیقی آینه دار در سومین شب كه به موسیقی و آیین های مردمی مازندران اختصاص داشت، شركت كرد. وی در این فستیوال به همراه بهمن سام دلیری یكی دیگر از خوانندگان آن منطقه قطعاتی را اجرا كردند.
موسیقی چوپانی یكی از رپرتوارهای موسیقی است كه تقریباً می توان آنرا در بخش های مختلف كشور مشاهده كرد و كی قباد میردار یكی از افرادی بود كه بگفته یكی از كارشناسان موسیقی به خوبی این رپرتوار را می دانست و به صورتی یكی از ذخایر موسیقی چاربداری بود.
۱۰ دی؛ فرود گرگین و وداع با نوازنده ای از ایل قشقایی
فرود گرگین پور موسیقی دان و نوازنده‌ی كمانچه و ویولن، شامگاه سه شنبه دهم دی ماه بر اثر ایست قلبی در تهران درگذشت.
استاد فرود گرگین پور، برادر فرهاد گرگین پور و خواهرزاده‌ی محمد بهمن بیگی از نوازندگان نامی ایل قشقایی بود. او از كودكی با نوازندگی آكاردئون یادگیری موسیقی را شروع كرد و در سال ۱۳۴۲ از كلاس های نورعلی برومند، حبیب الله بدیعی، علی تجویدی و علی اصغر بهاری بهره برد.
سال ۱۳۵۴ تحصیلات موسیقی در دانشگاه تهران را به پایان رساند و از همان سال به تشویق نورعلی برومند به نواختن ساز كمانچه پرداخت. از آثار او می توان تركمن صحرا، هجران، كوراغلو و مجموعه موسیقی قشقایی را نام برد.
۱ ۷ دی؛ خداحافظی با یكی از ذخیره های موسیقی گودار مازندران
عشق علی شكارچیان نوازنده دوتار مازندران و از گودارهای مازندران روز سه شنبه ۱۷ دی ماه در سن ۷۰ سالگی به دلیل بیماری درگذشت.
این هنرمند پسرعموی ارزمون شكارچیان (خواننده و موسیقیدان سنتی مازندران) و از گودارهای مطرح ساری بود. او ساكن روستای ولوجا در حوالی ۲۰ كیلومتری شمال در جاده ی فرح آباد ساری و در محدوده طبقده گهر باران ساری بود. خانواده شكارچیان همه اهل موسیقی و از گودارهای منطقه ی ساری هستند. از آنها می توان بخشعلی شكارچیان، بهرام شكارچیان، عبدالعلی شكارچیان، نادعلی شكارچیان، ملك شكارچیان و حسن شكارچیان را نام برد.
گودارها از خاندان های صاحب موسیقی منطقه مازندران هستند این موسیقی به صورت موروثی به آنها رسیده است. كمانچه، ویولن، ضرب و دِتار مازندرانی (دوتار) از سازهای این خانواده است. آهنگ هایی كه این افراد می سازند سنتی و مربوط به موسیقی مازندران است.
۱۸ دی؛ جان باختن عضو گروه كُر شهر تهران در حادثه سقوط هواپیمای اوكراینی
روجا آزادیان از هنرمندان عضو گروه كر شهر تهران هم جزو مسافران حادثه سقوط هواپیمایی اوكراین بود كه روز ۱۸ دی ماه بر اثر این سانحه درگذشت.
این هنرمند كه طی سال های گذشته فعالیتهای مختلفی در عرصه موسیقی داشت، طی ماه های اخیر علاوه بر تدریس و آموزش موسیقی بعنوان یكی از اعضای اصلی گروه كر شهر تهران به رهبری مهدی قاسمی به فعالیت در عرصه موسیقی مشغول بود.
۱۰ بهمن؛ درگذشت یك مرد بی حاشیه كه عمرش را صرف پژوهش كرد
علی اصغر بیانی عضو گروه موسیقی و معاون هنری اسبق فرهنگستان هنر روز دهم بهمن ماه دار فانی را وداع گفت،
مرحوم بیانی كه عمده فعالیتهای ارزشمندش در حوزه پژوهش موسیقی بود به تاریخ ۱۸ اسفند ۱۳۳۰ در تهران متولد شد. او تحصیلات خودرا در دانشكده هنرهای زیبای دانشگاه تهران در رشته هنرهای تجسمی به پایان رساند و همزمان به فراگیری موسیقی مشغول شد و از محضر استادان موسیقی بهره برد. بیانی ردیف میرزاعبدالله را نزد محمدرضا لطفی مشق كرد. او یكی از ردیف دانانی بود كه موسیقی را به روش شفاهی و با عنایت به اصول و مبانی سنتی آن آموزش می داد.
وی چندین سال به تحقیق و پژوهش در موسیقی نواحی ایران پرداخت و در خیلی از برنامه های موسیقی فرهنگستان هنر همچون همایش بازخوانی آرای فارابی در باب موسیقی، بخش موسیقی گردهمایی مكتب اصفهان و همایش عبدالقادر مراغی، دبیر یا عضو گروه های علمی این برنامه ها بود.
۱ اسفند؛ درگذشت یك نوازنده پیشكسوت ویولن
حشمت الله جودكی (نوازنده پیشكسوت ویولن) در سن ۸۹ سالگی در شهر بروجرد دار فانی را وداع گفت و مراسم خاكسپاری پیكر این هنرمند امروز (۲ اسفند ماه) برگزار گردید.
مرحوم حشمت الله جودكی ۱۳۰۹ در بروجرد به دنیا آمد. پدرش از نوازندگان كمانچه و عمویش استاد ویولن بودند.
این هنرمند در طول دوران فعالیت خود در كنار هنرمندانی همچون علی اصغر بهاری، عبداللَّه جهان پناه، اسماعیل زرین فر، ابراهیم قنبری، عباس تهرانی تاش، اكبر سلیمی تبار، عباس شاپوری، محمد میرنقیبی و محمد رضا شجریان به هنرنمایی پرداخت.
۲ اسفند؛ سید نقالی ایران دار فانی را وداع گفت
سید مصطفی سعیدی از استادان و هنرمندان عرصه نقالی، شاهنامه خوانی و مناقب خوانی كه طی دهه های گذشته حضور فعالی در این عرصه ها داشته دارفانی را وداع گفت.
سید مصطفی سعیدی، پیر سخنوران و نقالان و مناقب خوانان از ۹ سالگی نزد سید مهدی صفری پور درهمدان مداحی وذاكری را فراگرفته بود، بعد در دوازده سالگی با مرشد كرم اصفهانی آشنا شده بود و نقل وسخنوری را از اوآموخته بود، از هفده سالگی به شكل جدی درقهوه خانه حاج عباس شاخه نبات، دربروجرد به نقل پرداخته بود، سپس به ملایر رفته ودر قهوه خانه مشهدی ولی زرگران كارش را ادامه داده بود، بعد به اراك رفت ودر آنجا ازدواج كرد.
پس از سربازی به خرم آباد رفته و ۹ سال در قهوه خانه های حاج علی فرهمندو حاج سید رحم خداو مشهدی قربانی و قهوه خانه درشكه چی هانقالی ومنقبت خوانی وذاكری كرد، بعد به درود رفته و در قهوه خانه فرخ فال و دادامراد به نقالی پرداخت، سپس به بروجرد بازگشت كه نزدیك موطن اصلی اش یكه دانگ بود و سی سال در قهوه خانه شكری غدیری و سید نورالدین پرچمدار به كارنقالی ومناقب خوانی ادامه داد.
در سال ۱۳۸۰ به عنوان استاد برتر داستان گزاری ایران در جشنواره موسیقی آئینی مورد تجلیل ملی واقع شد و در برنامه های تلویزیونی و جشنواره ای بسیاری شركت داشت، او كتاب ارزشمندی بنام تومار نقالی را در دوجلد به چاپ رساند كه اینك نایاب است وحاصل تمام داشته های ذهنی اش از نقل های متفاوت می باشد.
۱۰ اسفند؛ نوای خنیاگر موسیقی مازندران خاموش شد
استاد ابوالحسن خوشرو خنیاگر موسیقی نواحی و پیشكسوت موسیقی بومی مازندران بعد از تحمل یك دوره بیماری شامگاه شنبه دار فانی را وداع كرد.
ابوالحسن خوشرو متولد ۱۳۲۵ روستای ساروكلای قائم شهر و فارغ التحصیل انستیتو امور هنری تهران است، او از دوران كودكی و نوجوانی تحت تشویق خانواده، شیفته موسیقی فولكلوریك مازندران شد و از همان سال ها به فراگیری و نواختن سازهای بادی و كوبه ای پرداخت.
خوشرو با الهام از شیوه استادان منطقه همچون نظام شكارچیان و صفی الدین محمدی، زمزمه های كتولی، امیری، طالبا و… را تجربه نمود و به خواندن روی آورد. او یكی از برجسته ترین خوانندگان و نوازندگان استان بوده و شاگردان زیادی را آموزش داده و در خیلی از آلبوم ها و كنسرتهای موسیقی حضور داشته است.
وی چندی قبل موفق به دریافت نشان درجه یك هنری شده بود، وی آفرینشگر خوانش تازه ای از آواز تبری و احیاگر حماسه های پنهان سرزمین مادری است، بی گمان صدای او صدای درختان هیركانی است كه پا در زمین و سر به خورشید دارند.
وی با تسلط در ردیف های آوازی و دقت در رفتار كلمه، اتفاقی فراهم نمود تا در كم كردن اندوه و فراوانی شادی های مردم نقشی غیر قابل انكار داشته باشد. از خاصیت های ممتاز استاد خوشرو تأثیر فزاینده بر جوانان در پیروی از لحنی است كه پیوند سنت و مدرنیته است.
۱۰ اسفند؛ آقای معلمِ درجه یك «سال نوا» را دید و رفت
مرتضی دلشب از مدرسان پیشكسوت و شناخته شده «تئوری موسیقی و سلفژ» بعد از ماه ها مبارزه با بیماری امروز شنبه ۱۰ اسفندماه درگذشت.
استاد مرتضی دلشب در دهم اسفند سال ۱۳۲۵ در تهران متولد شد. وی در سال ۱۳۴۶ از هنرستان موسیقی ملی فارغ التحصیل شد. بعد از آن در سال ۱۳۴۹ ادامه تحصیلات موسیقی خودرا در دانشكده هنرهای زیبا دانشگاه تهران پی گرفت و در سال ۱۳۵۲ مدرك كارشناسی موسیقی را دریافت كرد. وی از همان سال به تدریس موسیقی مشغول شد. او دارای گواهی نامه درجه یك هنری از وزارت فرهنگ و ارشاد بود.
از این هنرمند پیشكسوت موسیقی كه طی ماه های اخیر به شدت درگیر بیماری بود در تاریخ ۷ بهمن ۱۳۹۵ و در دومین دوره سال نوای موسیقی ایران قدردانی و تندیس «سال نوا» و لوح تقدیر به وی اهداء شد.
مرحوم مرتضی دلشب در مدرسه هنر اداره ارشاد مشهد، دانشگاه علامه طباطبایی مشهد، مركز موسیقی بین المللی وابسته به مركز آموزش صداوسیما، هنرستان صداوسیما، هنرستان موسیقی دختران و پسران، دانشگاه تربیت معلم، جهاد دانشگاهی دانشكده پزشكی دانشگاه تهران و دانشگاه آزاد اسلامی را دارد. او همینطور مسئول كارگاه موسیقی كودكان و نوجوانان صداوسیما مركز مشهد (تا سال ۱۳۵۹) و مسئول هماهنگی رادیو تهران (۱۳۶۶) سابقه تدریس داشت، وی همینطور سابقه عضویت در نخستین دوره كانون مدرسان خانه موسیقی بعنوان برنامه ریز آموزشی و عضویت در شورای موسیقی وزارت ارشاد (۱۳۷۹–۱۳۸۱) را نیز در كارنامه هنری خود دارد.
دوشنبه ۱۸ اسفند؛ سفر افسانه ای به نام ظریف كه شریف بود
هوشنگ ظریف از هنرمندان شناخته شده و اثرگذار موسیقی ایرانی شنبه شب هفدهم اسفند ماه بر اثر ایست قلبی درگذشت.
مرحوم هوشنگ ظریف ۱۶ آذر ماه سال ۱۳۱۷ در تهران به دنیا آمد. بعد از اختتام دوره ابتدایی وارد هنرستان موسیقی شد و از حضور اساتیدی چون موسی معروفی، روح الله خالقی، جواد معروفی و حسین تهرانی بهرمند شد. این هنرمند بعد از فارغ التحصیل شدن در سال ۱۳۳۷ به استخدام وزارت فرهنگ و هنر در آمد و فعالیت خودرا بعنوان نوازنده و تكنواز در گروه های مختلفی مانند اركستر موسیقی ملی، اركستر صبا و… آغاز كرد.
وی در دورهٔ عالی هنركدهٔ موسیقی از محضر استاد علی اكبرخان شهنازی جهت فراگیری ردیف بهرمند شد. هوشنگ ظریف از سال ۱۳۴۲ به مدت ۱۷ سال به تدریس تار در هنرستان موسیقی پرداخت و همچون شاگردان وی می توان به حسین علیزاده، داریوش طلایی، ارشد طهماسبی را اشاره نمود.
هوشنگ ظریف نوازنده تار، ردیف دان و مدرس موسیقی سال ها سولیست (تكنواز) تار در اركسترهای گوناگون وابسته به وزارت فرهنگ و هنر بود و در اجرای برنامه های موسیقی اركسترهای مزبور در سازمان رادیو و تلویزیون ملی ایران همكاری داشت، او اجراهای مختلفی با گروه استاد فرامرز پایور داشته است و با این گروه در كشورهای اروپایی و آسیایی زیادی به اجرای موسیقی ایرانی پرداخته است. از دیگر فعالیتهای او می توان به نوازندگی تار در برنامه های موسیقی ملی ایران در رادیو تلویزیون ایران به مدت ۲۰ سال، اجرای برنامه های موسیقی اصیل و سنتی ایران در شهرهای مختلف ایران و كشورهای دنیا همچون آمریكا، شوروی، كانادا، ژاپن، فرانسه، انگلیس، آلمان غربی، ایتالیا، مصر، تونس، مراكش، الجزایر، هندوستان، پاكستان، تركیه و تمام كشورهای اروپای شرقی همراه با اركسترهای موسیقی سنتی وابسته به وزارت فرهنگ و هنر سابق اشاره نمود.
ظریف در سال ۱۹۷۳ نیز به منظور اجرای برنامه های آموزشی موسیقی سنتی و ملی ایران در بخش موسیقی برخی از دانشگاه های آمریكا در سراسر این كشور مسافرت داشته و نیز در فستیوال موسیقی «شانكار لعل» كه در سال ۱۹۷۵ در هندوستان برگزار گردید شركت و در بیست و یكمین فستیوال جهانی موسیقی كه در همین سال در فرانسه بر پا شده بود شركت داشته است. این هنرمند با شركت فعال در اجرای كنسرتهای معتدد موسیقی ایرانی در وین پایتخت اتریش سبب شناسایی هرچه بیشتر موسیقی سنتی ایران به این مركز موسیقی و فرهنگی اروپا گردید، سپس در سال ۱۹۸۵ كه در فستیوال اینسبورگ شركت كرد سبب شناسایی و اشاعه موسیقی سنتی ایران شد. مرحوم ظریف علاوه بر سمت استادی تار با نواختن سه تار و تنبك آشنایی كامل دارد و شاگردان مختلفی را در هنرستان و مؤسسات فرهنگی و كلاس های خصوصی و عمومی تعلیم داده است. وی همینطور درجهت تدوین متد نوازندگی تنبك با مرحوم استاد حسین تهرانی همكاری داشته كه حاصل این همكاری در كتابی تحت عنوان آموزش تنبك به چاپ رسیده است.
دیگر همكاری وی در تصحیح ردیف های آوازی مرحوم محمود كریمی استاد آواز ایران بوده است كه تحت عنوان كتاب ردیف آوازی موسیقی سنتی ایران به بازار عرضه شده است. او شش سال متوالی عضو هیئت مدیره خانه موسیقی و چهار دوره رئیس هیئت مدیره كانون نوازندگان سازهای ایرانی بوده است و الان نیز عضو شورایعالی خانه موسیقی است. ضمن اینكه نت نگاری و ویرایش چهار كتاب درباره استاد لطف الله مجد، جلیل شهناز و فرهنگ شریف و ابراهیم سرخوش، مجموعه های صوتی تكنوازی های استاد همچون دشتی و اصفهان، همنوازی با استاد فرامرز پایور در آثار گوناگون ایشان، اجرای گوشه هایی از ردیف موسی خان معروفی به كوشش كامبیز روشن روان، كتاب دستور مقدماتی تار، كتاب اول و دوم هنرستان همچون اثار این هنرمند است.
۲۵ اسفند؛ در گذشت استاد پیشكسوت سازهای بادی
عباس تهرانی هنرمند پیشكسوت ساز قره نی و مؤلف كتاب «آهنگ های فولكلور» كه سال های زیادی را صرف فعالیتهای گوناگون پژوهشی و اجرایی موسیقی كرد، روز یكشنبه ۲۵ اسفند درگذشت.
عباس تهرانی تاش متولد ۱۳۰۷ در تهران، مبدع ردیف آوازی ایرانی با ساز كلارینت است كه سال ها با ساز غربی نوای شرقی را به گوش علاقمندان موسیقی رساند. او از آخرین نوازندگان قره نی در موسیقی ایرانی بود كه در سال های دور، از محضر اساتید برجسته‌ی موسیقی بهره ها برد. این هنرمند از دوران كودكی مجذوب موسیقی شد و خیلی زود در اركسترها و رادیو راه پیدا كرد. وی در رادیو تلویزیون فعالیت داشت و در آموزشگاه موسیقی به تدریس شاگردان اشتغال داشت.
او تحصیل جدّی موسیقی را ابتدا در محضر سروان مین باشیان (افسر موزیك نظام) شروع كرد. سپس در هنرستان عالی موسیقی ثبت نام و در این حین نزد استاد حسینعلی وزیری تبار ردیف های موسیقی ایرانی را فرا گرفت.
پس از تأسیس رادیو همكاری خودرا با این رسانه فراگیر شروع كرد و در برنامه های موسیقی رادیو ارتش نیز شركت می جست. كار نوازندگی خودرا در اركستر بزرگ مهدی خالدی و همین طور اركستر برادران نورین دنبال كرد و سپس به اركسترهای علی محمّد نامداری و شاپور نیاكان پیوست. همین طور با اركستر شماره‌ی ۳ به سرپرستی حسین شهبازیان و نیز اركستر «شما و رادیو» به سرپرستی ناصر زرآبادی همكاری بسیاری داشت و بعد از تشكیل برنامه «گل ها» به همت داود پیرنیا به جرگه نوازندگان گل ها پیوست.
عباس تهرانی به غیر از كلارینت كه ساز تخصصی اوست با نواختن بیشتر سازهای بادی خصوصاً ساكسفون آشنایی كامل دارد. از آثار صوتی او بعد از انقلاب می توان به آلبوم «تكنوازان ۱» اشاره نمود كه ایشان با همراهی هنرمند بهادار تنبك آقای ایزد كاویانی به تكنوازی و بداهه نوازی در مایه‌ی دشتی، دستگاه ماهور، دستگاه همایون، بیات ترك و بیات اصفهان پرداخته است.
گروه هنر خبرگزاری مهر در آستانه فرا رسیدن سال جدید ضایعه درگذشت این هنرمندان مطرح موسیقی كشورمان را به خانواده و جامعه هنری كشور تسلیت گفته و برای یكایك هنرمندان عرصه های مختلف فرهنگ و هنر ایران زمین آرزوی سلامتی و طول عمر دارد.
منبع: سایت رسمی سیامك یزدانجو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب