محمدعلی رجبی دوانی:
توقع داشتن هنر انقلابی، توقع درستی نیست
محمدعلی رجبی دوانی اعتقاد دارد این تصور که ما منتظر صورتی خاص به نام «هنر انقلاب اسلامی» باشیم آن چنان که در مکتب های قدیم مان بوده، توقع درستی نیست؛ چونکه نفس انقلاب، انقلاب در صورت نبوده است. این انقلاب در معنا بوده، پس ما باید دنبال ممیزات معنوی بگردیم.
به گزارش سایت رسمی سیامک یزدانجو به نقل از ایسنا، محمدعلی رجبی دوانی، نویسنده و پژوهشگر حوزه فلسفه هنر و زیبایی شناسی که سال جاری موفق به دریافت جایزه «هنر انقلاب» شد، میزان موفقیت این هنر در رسیدن به نقطه مطلوب را چنین تخمین زد: ما با نگاه به تاریخ هنر متوجه می شویم تحولات هنری معمولا در صورتیکه بنیادین باشند برای رسیدن به نقطه مطلوب به تاریخ و زمان بیشتر از ۴۰ سال نیاز دارند. از سوی دیگر تحولات بعد از انقلاب اسلامی و در دوره آخرالزّمان تاریخ سرعت بیشتری پیدا کرده اند، در این شرایط امکان دارد که ۴۰ سال برای به نتیجه رسیدن یک تحول هنری بنیادین کافی باشد اما جهان معاصر حاصل یک دوره عظیم تاریخ کفرزده غرب است و در اوجش با بشرانگاری مضاعف روبرو شده. در چنین شرایطی انقلاب اسلامی با طرح مباحث مبنایی که مبنای تفکر موجود را زیر سؤال برده و می خواهد به اصلی که در تاریخ معاصر فراموش شده، بازگردد و این کار بسیار سنگینی ست چونکه انقلاب اسلامی برای انجام آن باید قلب ها را از بنیاد بکند و به سمت عالم دیگری ببرد. این معنای واقعی انقلاب است.
او اضافه کرد: انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره) و رهبر ما مردم را برای رفتن به سمت فطرت دعوت کرده اند. این مساله در سطح جهان بخصوص ایران چنان با سرعت پیش رفته که توانسته ظهورات خاصی را از خودش نشان دهد. ما در دوره انقلاب اسلامی، پس از آن و دوره جهاد سازندگی دیدیم که جامعه سر تا پا غرب زده چگونه به اصل فطری خود بازگشت. این اتفاق در عالم هنر هم رخ داد ازاین رو ما در عالم هنر صورت هایی را پیدا کردیم که در معنا بسیاربسیار متحول و قابل اعتنا هستند اما این تصور که ما منتظر صورتی خاص به نام هنر انقلاب اسلامی باشیم آن چنان که در مکتب های قدیم مان بوده، توقع درستی نیست چونکه نفس انقلاب، انقلاب در صورت نبوده. این انقلاب در معنا بوده است، پس ما باید دنبال ممیزات معنوی بگردیم. الان می بینیم که آثار هنری انقلاب اسلامی در صورت ها و با سبک های مختلف خلق شده اند اما حقیقت همه آنها یکی ست ازاین رو ما امروز می توانیم اطلاق عنوان هنر اسلامی به معنا بکنیم.
این پژوهشگر حوزه فلسفه هنر انقلاب اسلامی را چنین تعریف کرد: محققان جست وجوی حقایق پس از دیدن تصاویری که بعد از انقلاب در ایران گرفته شده اند، گفته اند نوعی عکاسی در دنیا به وجود آمده که ما می توانیم به آن «عکاسی انقلاب اسلامی» بگوییم. وقتی هنرمند انقلاب اسلامی مثل یک مجاهد تفنگ در دست می گیرد و درحال جنگ عکس می گیرد یا با همان روحیه در پشت جبهه ها دوربین به دست می گیرد، چشمش تصویری با خصوصیت های خاص را می گیرد و این را غربی ها هم متوجه شده اند. این مورد در شعر، سینما و سایر رشته های هنری هم مصداق پیدا کرده است.
رجبی دوانی افزود: ژان مارسل می گوید: «برای شناخت هنر اسلامی کافی ست تاریخ هنر را ورق بزنیم». در این راه گاهی با آثاری چون مسجد طرقبه و ظرف قلم زنی اصفهان مواجه می شویم و درمی یابیم که همه آنها پیوندی با یکدیگر دارند و دارای روح مشترکی هستند که من به آن روح هنر اسلامی می گویم پس یکی از خصوصیت های آثار هنری خلق شده بعد از انقلاب اسلامی داشتن روح هنر انقلاب اسلامی ست که از راه عالم معنا به رشته های مختلف هنری وارد شده است. به لحاظ صوری و ظاهری تر نوع خاصی از عدالت خواهی در آثار هنری بعد از پیروزی انقلاب تاریخی ما خودش را نشان داده است. همه هنرهای انقلابی دنیا ظلم ستیز هستند اما ظلم ستیزی هنر انقلابی ما متفاوت می باشد. ما در آثار هنری سالهای اولیه بعد از انقلاب اسلامی نشان دادیم که با ظلم مبارزه می نماییم چونکه خداوند آنرا نمی پسندد یعنی یک ریشه الهی محور مشترک همه کارهای ماست.
انتقاد رجبی دوانی از دولت ها
او اظهار داشت: من هیچگاه تصور این را ندارم که هنر در اختیار دولت می باشد البته امکان دارد که نهادهای دولتی به هنرمندان سفارش دهند که با مبحث خاصی کار کنند که این امر کار نادرستی ست البته ذات گرافیک بر اساس سفارش است و تا سفارش نباشد هیچ اثر گرافیکی خلق نمی گردد. هنرمند فقط خریدار دارد و یک هنرمند با عنایت به هزینه کارش نمی تواند فقط با اتکا بر خودش اثری را خلق کند. هزینه های کار او را در اغلب مواقع دولت ها و افرادی خاص می دهند. به غیر از این، گاهی دولت ها بخصوص دولت جمهوری اسلامی ایران ضوابطی دارند که به هنرمندان اعلام می کنند تا آثار با رعایت آنها خلق شوند. این بایدها برای هنرمندان انقلاب نیست. هنر این هنرمندان برای اهمیت دادن به همین ضوابط است و هیچ زمانی خلاف موازین جمهوری اسلامی نبوده است.
این پژوهشگر حوزه فلسفه هنر تاکید کرد: نباید بعضی از هنرمندان را هنرمندان حکومتی و دولتی بدانیم البته دولت به این هنرمندان کمک هایی می کند و در واقعه موظف است که آثار هنرمندان انقلاب را بخرد چونکه هیچ مرفهی آثار این هنرمندان را خریداری نمی کند چون این آثار با منافع وی در تضاد هستند. در این جا انتقادی به دولت وارد است. دولت ها در زمینه خرید آثار هنرمندان انقلابی بسیار کم کار کرده اند بگونه ای که بعضی از نقاشان می گویند خانه شان تبدیل به موزه شده. این سبب شده تا بعضی از هنرمندان انقلاب آثاری خارج از عرصه هنر انقلابی تولید کنند تا با فروش آن آثار بتوانند زندگی شان را تأمین کنند.
رجبی دوانی اظهار داشت: متأسفانه به هنرمندان انقلابی اجازه داده نمی گردد که آثارشان را آن چنان که بایدوشاید در عرصه جهانی مطرح کنند. امروزه بعضی از هنرمندان جهانی با دید انقلابی ما ضد هولوکاست کار می کنند و این خیلی مهم می باشد و جایگاه هنر ما در سطح بین الملل را نشان داده است.
او در انتها متذکر شد: از آن جایی که شعار انقلاب اسلامی بازگشت به فطرت بوده و هنرهای اصیل ایرانی و اسلامی همه بر محور فطرت کار شده اند، این هنرها بعد از انقلاب اسلامی بیشتر از همه هنرهای دیگر فرصت تجلی پیدا کردند. امروزه ما اساتید خوش نویسی و نگارگری زیادی داریم و دانشگاه ها و دانشکده های خاصی برای این رشته ها تأسیس شده اند. الآن حدود ۱۵هزار دانشجوی هنرهای ایرانی و اسلامی سر کلاس های دانشگاه هستند.
منبع: سایت رسمی سیامك یزدانجو
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب